31.5.14

Εγκώμιο της απραξίας.

Στο παρακάτω κείμενο χρησιμοποιούνται αποσπάσματα του βιβλίου "εγκώμιο της απραξίας" του Φρανσουά Ζυλλιέν, προσπαθώντας να κάνω μια παρουσίασή του.
Francois Jullien(2 Ιουνίου 1951-).
Καθηγητής 
και επικεφαλής του Τμήματος
"Γλώσσες και πολιτισμοί της Ανατολικής Ασίας"

στο Paris Diderot Univercity.
Πρώην πρόεδρος του Διεθνούς Κολεγίου Φιλοσοφίας

(1995-1998)
και της Γαλλικής Ένωσης Κινεζικών Σπουδών

(1988-1990).
Ο Γάλλος φιλόσοφος Φρανσουά Ζυλλιέν, ένας από τους διαπρεπέστερους σινολόγους της εποχής μας, στο “εγκώμιο της απραξίας- η αποτελεσματικότητα στην κινεζική σκέψη”(Μετάφραση Θάνος Σαμαρτζής, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2013)λέει ότι όλος ο δυτικός τρόπος σκέψης είναι προτυπολογικός, με την έννοια ότι κατ' αρχήν δημιουργεί πρότυπα, στόχους και στη συνέχεια αναζητά τα μέσα που θα οδηγήσουν στην πραγματοποίησή τους με τον πιο άμεσο δυνατό τρόπο. Αυτός ο τρόπος σκέψης έχει τη βάση του στον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη και απαιτεί τη συνδρομή δύο ανθρώπινων ικανοτήτων. Πρώτον της νόησης που σύμφωνα με τον Πλάτωνα “συλλαμβάνει το άριστο”, το πρότυπο. Και δεύτερον, της θέλησης, η οποία καλείται να εντάξει αυτό το ιδεατό πρότυπο στην πραγματικότητα. Στην πολιτική σκέψη διαμορφώνουμε ιδεατά πρότυπα της Πολιτείας, τα οποία κατόπιν θα πρέπει να πραγματώσουμε. Αυτό το βλέπουμε ήδη στον Πλάτωνα. Η εφαρμογή θα απαιτήσει την άσκηση μιας ισχυρής πίεσης πάνω στην πραγματικότητα. Μπορεί να απαιτήσει μια επανάσταση. Όμως ακόμη κι όταν δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε αυτό το ιδεατό πρότυπο, αυτό δεν χάνει την αξία του. Θα χρησιμεύσει ως υπόδειγμα, ως σημείο αναφοράς και από τον “ουρανό” των ιδεών θα καθοδηγεί τις πράξεις μας. Η κλασική Ελληνική σκέψη με τον Αριστοτέλη αναζήτησε και ένα ενδιάμεσο επίπεδο, ανάμεσα στο ιδεατό πρότυπο και στο επίπεδο της πραγμάτωσης αυτού του προτύπου. Δηλαδή ανάμεσα στη θεωρία και το επίπεδο της πράξης.  Ο Αριστοτέλης επεξεργάστηκε την ιδέα της φρόνησης της οποίας η λειτουργία είναι να συνδέει τον ιδεατό τύπο με την εφαρμογή του, κι έτσι να μειώνει το μεταξύ τους χάσμα. Σε κάθε περίπτωση όμως είμαστε βαθιά επηρεασμένοι από την ιδέα πως τα δυο επίπεδα, τη θεωρία και την πράξη, τα χωρίζει μια απόσταση που είναι αδύνατο να μηδενιστεί.
Ο Ελληνικός στοχασμός δεν εξαντλείται στον προτυπολογικό τρόπο σκέψης. Την προκλασική περίοδο, στην Ελλάδα της αρχαϊκής εποχής, ο Οδυσσέας για παράδειγμα δεν διαμορφώνει ιδεατά πρότυπα ούτε και αναζητά πως θα τα εφαρμόσει στην πράξη. Ο Οδυσσέας ονομάζεται πολύτροπος, δηλαδή πολυμήχανος, η δύναμή του έγκειται στο ότι ξέρει να εκμεταλλεύεται τις καταστάσεις προς όφελός του. Είναι σε θέση να εντοπίσει προς τα που κινείται η κατάσταση και πως μπορεί να την εκμεταλλευθεί. 
Μια ομηρική λέξη η μήτις σημαίνει την ικανότητα να αξιοποιείς τις περιστάσεις, να αντιλαμβάνεσαι πως εξελίσσεται η κατάσταση και να εκμεταλλεύεσαι την πορεία που σε ευνοεί. Ο Δίας όταν κατακτά την εξουσία παντρεύεται τη Μήτιδα, ώστε να διασφαλίσει ότι η εξουσία του θα είναι στερεωμένη στις συγκυρίες, πως δεν θα κινδυνέψει να ανατραπεί από αυτές. Όταν αναπτύχθηκε στην Ελλάδα η φιλοσοφία, την κλασική περίοδο, έπαψε να χρησιμοποιείται σαν ιδέα επειδή κυριάρχησε η ιδέα του προτύπου, της ιδεατής μορφής, του μόνου που πρέπει να επιδιώκουμε.
Στην κινεζική σκέψη, όπως την παρουσιάζει ο Φρανσουά Ζυλλιέν, η αποτελεσματικότητα νοείται διαφορετικά.

24.5.14

Άνθρωπος Περιβάλλον Διάστημα

Δελτίο Τύπου

ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΔΙΑΣΤΗΜΑ

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Τόπος: Εντευκτήριο ΕΚΠΑ Κωστής Παλαμάς (Ακαδημίας 48 και Σίνα, 1ος όροφος)

6 Ιουνίου 2014, 17:00- 21:30


Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος (5 Ιουνίου), διοργανώνεται στα πλαίσια του ΠΜΣ: «Περιβάλλον και Υγεία. Διαχείριση Περιβαλλοντικών Θεμάτων με Επιπτώσεις στην Υγεία», της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, με Επιστημονική Υπεύθυνη την Καθηγήτρια κ. Πολυξένη Νικολοπούλου-Σταμάτη, ημερίδα με θέμα «Άνθρωπος /Περιβάλλον /Διάστημα».
Η ημερίδα θα λάβει χώρα στο Εντευκτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών «Κωστής Παλαμάς» (Ακαδημίας 48 και Σίνα, 1ος όροφος) στις 6 Ιουνίου 2014, τις ώρες 17:00- 21:30.

Η Ημερίδα πραγματεύεται τους άρρηκτους δεσμούς του Ανθρώπου με το Περιβάλλον και το Διάστημα. Η Γη δέχεται συνεχώς από το Διάστημα ροή ενέργειας και μάζας, και επομένως, οι συνθήκες που επικρατούν στο Διαστημικό περιβάλλον επιδρούν στο Γήινο περιβάλλον και δημιουργούν το Διαστημικό καιρό (Space Weather). Η επίδραση αυτή προκαλεί συνέπειες τόσο στα τεχνολογικά συστήματα όσο και στην υγεία των έμβιων όντων του πλανήτη μας. Αλλά και ο άνθρωπος δεν κοιτάζει μόνο με θαυμασμό προς το Σύμπαν και τα αστέρια... Επεμβαίνει!
Είναι γνωστό ότι βιολογικά όργανα, όπως η καρδιά και ο εγκέφαλος, λειτουργούν ταυτόχρονα και σαν ηλεκτρομαγνητικά όργανα και επομένως, μπορούν να παράγουν ηλεκτρομαγνητικά πεδία. Ηλεκτρομαγνητική δραστηριότητα παρατηρείται και σε κυτταρικό επίπεδο, όπως στα μιτοχόνδρια και τους μικροσωληνίσκους του κυτταροσκελετού. Ενδιαφέρον είναι ότι η δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων και των μικροσωληνίσκων έχει συνδεθεί με την νεοπλασία και μάλιστα με τον καρκίνο, όπως περιγράφεται στο φαινόμενο Warburg. Δεδομένου δε ότι η βιολογική ηλεκτρομαγνητική δραστηριότητα αναπτύσσεται σε ένα περιβάλλον που κατακλύζεται από ηλεκτρομαγνητικά πεδία τεχνητής αλλά και φυσικής προέλευσης, η αλληλεπίδραση των δημιουργούμενων πεδίων πρέπει να θεωρείται δεδομένη και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το τι μπορεί να συμβαίνει στην καρδιά και ιδιαίτερα στο ρυθμό της.
Πόσο συνειδητοποιεί ο άνθρωπος ότι είναι τόσο άμεσα συνδεδεμένος με το περιβάλλον και όχι μόνο το γήινο, όπως συνηθίζουμε να το βιώνουμε και να το προσδιορίζουμε, αλλά και πέρα από αυτό μέχρι το Διάστημα, το γνωστό σήμερα ως Γεωδιάστημα (Geospace); Τη σέβεται αυτή τη σχέση και την αντιμετωπίζει με δέος ή παραγνωρίζει την αλληλεπίδραση που δέχεται και παίζει επικίνδυνα επιστημονικά παιχνίδια;

21.5.14

οι αυτοδιοικητικές εκλογές και ο ΣΥΡΙΖΑ

Αποδείχθηκε και εκ του αποτελέσματος ότι η τακτική του ΣΥΡΙΖΑ να δώσει στενά πολιτικό χαρακτήρα στις αυτοδιοικητικές εκλογές, εντάσσοντάς τες στο δίπολο μνημονιακές-αντιμνημονιακές δυνάμεις και στον δημοψηφισματικό χαρακτήρα για την απομάκρυνση της Κυβέρνησης, κατεβάζοντας στην μεγάλη πλειοψηφία των Δήμων στενά κομματικά σχήματα, δεν απέβησαν συνολικά προς όφελός του, παρά τα καλά αποτελέσματα που έφερε στην Αθήνα και την Αττική. Πολύ περισσότερο που γινόταν ταυτόχρονα και οι ευρωεκλογές και θα μπορούσε να επικεντρώσει σε αυτές την έκφραση της δυσαρέσκειας για την Κυβέρνηση, αν και αυτό είναι συζητήσιμο αλλά ας πούμε ότι η πολιτική συγκυρία το επέτρεπε. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές θα μπορούσε να υποστηρίξει ευρύτερα σχήματα, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο τον χαρακτήρα των θεσμών της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και δείχνοντας ως μελλοντική Κυβέρνηση που θέλει να εμφανίζεται, ότι θέλει να δρα ενωτικά συσπειρώνοντας ευρύτερες δημιουργικές και πολύτιμες για τις τοπικές κοινωνίες και τη χώρα δυνάμεις, ότι δεν θα κυβερνήσει μόνος του κλπ. Έτσι θα συγκάλυπτε και τις μεγάλες αδυναμίες που έχει σε αυτοδιοικητικά στελέχη, αλλά και στις οργανώσεις του που αντικειμενικά είναι πολύ κατώτερες των απαιτήσεων των γενικών ποσοστών υποστήριξης που σήμερα συγκεντρώνει. Έτσι τη δεύτερη Κυριακή των ευρωεκλογών θα πήγαινε με διαφορετικό αέρα που θα ενίσχυε τα ποσοστά του. Στην Θεσσαλονίκη δηλαδή για παράδειγμα, γιατί δεν θα μπορούσε να υποστηρίξει τον Μπουτάρη; Ή αντίθετα ο επιτυχημένος συνδυασμός στον Δήμο Αριστοτέλη, τον Δήμο όπου υπάρχει η αντιπαλότητα για τα μεταλεία χρυσού, με έναν υποψήφιο ευρύτερης αποδοχής, όπου οποιοσδήποτε άλλος κομματικός υποψήφιος μάλλον δεν είχε ελπίδα απέναντι στις δυνατότητες που είχε ο συνδυασμός του απερχόμενου Δημάρχου Πάχτα; Στην Αθήνα ή την Αττική, που υπήρχε ο κίνδυνος της ακροδεξιάς, ας πούμε ότι υπήρχε μια δικαιολογία ότι χρειαζόταν υποψηφιότητες με νέα άφθαρτα πρόσωπα που θα λειτουργούσαν και σαν αντίβαρο στην άνοδο της Χρυσής Αυγής, μιας δύναμης με φασιστικές αντιλήψεις. Στην πλειοψηφία όμως των περιπτώσεων κάτι τέτοιο δεν ίσχυε.
Οι αυτοδιοικητικές εκλογές έχουν τη δική τους λογική, η μεγάλη πλειοψηφία ψηφίζει με βάση την αποτελεσματικότητα των υποψηφίων να βελτιώσουν την καθημερινότητα στις πόλεις τους και τα χωριά τους. Υπάρχουν μικρές και μεγαλύτερες διαπλοκές ατομικών και τοπικών συμφερόντων και μηχανισμών που τις εξυπηρετούν και αν θέλει κάποιος να αντιπαρατεθεί σε πρακτικές που θεωρεί επιζήμιες για την τοπική κοινωνία, χρειάζονται οι ευρύτερες δυνατές συσπειρώσεις.
Νομίζω ότι οι αιτίες για αυτή την πολιτική συμπεριφορά είναι η ελαττωματική επαφή με την πραγματικότητα και τις διεργασίες που γίνονται στην Ελληνική κοινωνία στην προσπάθειά της να βγει από την κρίση. Αυτό φανερώνουν και τα κατά καιρούς σαλπίσματα για “γενικό ξεσηκωμό”. Αλλά και ο εγκλωβισμός σε ανελαστικά σχήματα, όπως ο γενικός διαχωρισμός σε μνημονιακές-αντιμνημονιακές δυνάμεις ή σε ιδεοληψίες “καθαρότητας”, δίνουν μεν κομματικά οφέλη αλλά και αυτά χωρίς μακρινό ορίζοντα και συνολικά δεν οδηγούν σε αποτελεσματικές διεξόδους. Εξάλλου οι πολιτικές συγκυρίες μεταβάλλονται και μια ανελαστική στάση σε βγάζει έξω από το παιχνίδι. Αλλιώς πρέπει να υποθέσουμε ότι αυτοσαμποτάρει τη δυνατότητά του να παίξει έναν πρωταγωνιστικό κυβερνητικό ρόλο. 




Ο αγώνας τώρα δικαιώνεται. Του Γ. Ιωάννου.


7.5.14

Νίκος Καββαδίας • Ιδανικός Κι Ανάξιος Εραστής





 
(Το παρακάτω μικρό αφιέρωμα στον Νίκο Καββαδία, είναι από το βιβλίο «Ένα Τραγούδι και Μια Ιστορία» του Ηρακλή Ευστρατιάδη, (εκδόσεις Τουμπής), και μου το έστειλε ο φίλος Γιάννης Αικατερινάρης)


   Το «ιδανικός και ανάξιος εραστής» είναι ένα από τα υπέροχα ποιήματα του Νίκου Καββαδία που μελοποιήθηκε από τον Γιάννη Σπανό το 1975 και εμπεριέχεται στην Ανθολογία Γ'.
  Ας δούμε όμως ποια ήταν τα γεγονότα που ενέπνευσαν τον Νίκο Καββαδία να γράψει το συγκεκριμένο του ποίημα.

Ο Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε στις 11 Ιανουαρίου του 1910 στην Άπω Ανατολή, στο Νικόλσκι Ουσουρίσκι, μια μικρή πόλη της Μαντζουρίας, κοντά στην περιοχή του Χαρμπίν. 
Ο Νίκος ήταν το δεύτερο παιδί του Χαρίλαου και της Δωροθέας Καββαδία, οι οποίοι είχαν ακόμη τρία παιδιά, την Ευγενία, τον Δημήτρη και τον Αργύρη.
  Ο πατέρας τους Χαρίλαος είχε την ρώσικη υπηκοότητα και διατηρούσε επιχείρηση εισαγωγών εξαγωγών, τροφοδοτώντας κυρίως τον τσαρικό στρατό, στον οποίο υπηρετούσε και ως έφεδρος αξιωματικός. Η μητέρα τους Δωροθέα καταγόταν από την κεφαλονίτικη εφοπλιστική οικογένεια των Αγγελάτων.


   Το 1914, με τις εξεγέρσεις στη Μαντζουρία αλλά και σε ολόκληρη την Κίνα, ο Χαρίλαος Καββαδίας έφερε την οικογένεια του πίσω στην Ελλάδα, στην Άσσο και στο Φισκάρδο της Κεφαλονιάς, κοντά στους παππούδες.