20.5.11

το οξειδωτικο στρες και η αντιοξειδωτικη προστασια


(Επιστροφή στην ιατρική θεματολογία, για να είμαστε κάπως συνεπείς και στην περιγραφή που έχουμε για το ιστολόγιο).
Σε συνέχεια προηγούμενων αναρτήσεων , όπως της πρόσφατης “γιατί γερνάμε” και αυτής για το ρόλο του οξυγόνου(“η ζωή βασίζεται στο οξυγόνο και υποκύπτει στις παρενέργειες της δράσης του”), θα γίνει κάπως πιο συγκεκριμένη αναφορά στην αντιοξειδωτική προστασία του οργανισμού και πως μπορεί να ενισχυθεί.
Έχει γίνει επίσης αναφορά στην ανάρτηση για το “μονοπάτι της ζωής στη γη”, στο πως επικράτησε τελικά στην ατμόσφαιρα της γης το οξυγόνο και τι σήμαινε αυτό για τους αναερόβιους οργανισμούς που μέχρι τότε είχαν αναπτυχθεί. Η παρουσία του οξυγόνου οδήγησε σε μια αναδιάταξη της ζωής στη γη, δημιουργώντας εξελιγμένους οργανισμούς που βασίζονταν για την παραγωγή ενέργειας στην χρησιμοποίηση του οξυγόνου, το οποίο όμως επειδή παράγει στη διαδικασία της χρησιμοποίησης του ελεύθερες τοξικές ρίζες, αποτελεί ταυτόχρονα την κύρια αιτία της φθοράς και του θανάτου τους.
Όταν μιλάμε για ελεύθερες ρίζες εννοούμε ενώσεις που είναι πολύ ασταθείς και οι οποίες ψάχνουν να βρουν τα ηλεκτρόνια που χρειάζονται για αποκτήσουν σταθερότητα.(Τα ηλεκτρόνια είναι αυτά τα στοιχεία με τα οποία τα άτομα συνδέονται με άλλα άτομα και σχηματίζουν μόρια. Ο αριθμός των ηλεκτρονίων της εξωτερικής στιβάδας καθορίζει την τάση του ατόμου να συνδέεται με άλλα άτομα και να σχηματίζει δεσμούς. Αν τα άτομα έχουν περίσσεια ηλεκτρονίων ή τους λείπουν κάποια για να συμπληρώσουν την εξωτερική τους στιβάδα, προσπαθούν να ισορροπήσουν την εξωτερική τους στιβάδα είτε δίνοντας είτε παίρνοντας ηλεκτρόνια από ένα άλλο άτομο). Αποσπούν έτσι ηλεκτρόνια από άλλα άτομα τα οποία μετατρέπουν επίσης σε ελεύθερες ρίζες αφού πια τους λείπουν ηλεκτρόνια. Δημιουργείται δηλαδή ένας καταρράκτης οξειδωτικός ο οποίος αν δεν σταματήσει οδηγεί σε σημαντικές βλάβες στο κύτταρο. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες αυτό που κάνουν είναι να διακόπτουν αυτόν τον οξειδωτικό καταρράκτη, δίνοντας τα απαραίτητα ηλεκτρόνια χωρίς να μετατρέπονται οι ίδιες σε ελεύθερες ρίζες.
Από την τοξική δράση των ελεύθερων ριζών οξυγόνου απ’ ότι φαίνεται,

βλάπτονται κατ’ αρχήν πρώτα και περισσότερο τα μιτοχόνδρια μιας και εκεί γίνεται η μεγαλύτερη χρησιμοποίηση του. Η καταστροφή των μιτοχονδρίων, οδηγεί σταδιακά στον ενεργειακό μαρασμό του κυττάρου με αποτέλεσμα τον θάνατο του, αλλά έχει και την ανάλογη επίδραση στα όργανα που συγκροτούν τα αντίστοιχα κύτταρα.
Από τη δράση των ελεύθερων ριζών ιδιαίτερα ευπρόσβλητη είναι η κυτταρική μεμβράνη λόγω των λιπαρών οξέων που περιέχει, τόσο του μιτοχονδρίου όσο και η κυτταρική. Από τη δράση αυτή πάνω στα λιπίδια των κυτταρικών μεμβρανών σχηματίζονται τα λιπιδικά υπεροξείδια, που είναι ισχυρές ελεύθερες ρίζες και συνεχίζουν τον οξειδωτικό καταρράκτη. Στόχος των ελεύθερων ριζών γίνεται το DΝΑ τόσο των μιτοχονδρίων κατ’ αρχήν, όσο και του πυρήνα του κυττάρου, τα λιπαρά οξέα της κυτταρικής μεμβράνης και τα λίπη γενικότερα, καθώς και οι πρωτεΐνες. Υπάρχουν πάνω από 100 διαφορετικές οξειδωτικές βλάβες που μπορούν να γίνουν στο DΝΑ. Προκαλείται μεγάλη ποικιλία βλαβών στα νουκλεϊνικά οξέα, στις βάσεις, στο μεταφορικό RΝΑ κτλ. Η δυνατότητα επιδιόρθωσης των βλαβών στο DΝΑ έχει σχέση και με τη διάρκεια της ζωής όπως έχει αποδειχθεί σε πολλά πειραματόζωα, όπου βλάβες σε γονίδια που κωδικοποιούν πρωτεΐνες υπεύθυνες για την επιδιόρθωση του DΝΑ, παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διάρκεια της ζωής τους. Οι πρωτεΐνες γίνονται ευκολότερος στόχος των ελεύθερων ριζών οξυγόνου, όταν υφίστανται γλυκοζυλίωση, στη χρόνια αλλά και την οξεία αύξηση της γλυκόζης, πέρα από το ότι η ίδια η αύξηση της γλυκόζης παράγει περισσότερες ελεύθερες ρίζες οξυγόνου.
Και η ελάττωση όμως της παροχής οξυγόνου στα κύτταρα, κατά τη διάρκεια ισχαιμίας για παράδειγμα ή υποξίας, διαταράσσει το ενδομιτοχονδριακό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρονίων, αυξάνοντας την παραγωγή ελεύθερων ριζών.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα των ισορροπιών πάνω στις οποίες λειτουργεί το φαινόμενο της ζωής.
Ελεύθερες ρίζες παράγονται επίσης από τον μεταβολισμό των κατεχολαμινών και των ορμονών του στρες. Οι κατεχολαμίνες επιβαρύνουν επιπλέον με την κινητοποίηση των αποθεμάτων της γλυκόζης, όπως και των ελεύθερων λιπαρών οξέων, στην προσπάθεια παραγωγής περισσότερης ενέργειας. Ελεύθερες ρίζες υπάρχουν και σε πολλές τροφές. Ακόμη πολλοί περιβαλλοντικοί παράγοντες τροφοδοτούν τον οργανισμό με ελεύθερες ρίζες, όπως η μόλυνση, το κάπνισμα, η ιονίζουσα ακτινοβολία, διάφορα τοξικά χημικά, μη υγιεινές τροφές(ιδιαίτερα λιπαρές τροφές, τηγανητά, αλκοόλ, μεγάλες ποσότητες καφέ κλπ).
Η οξείδωση της LDL χοληστερόλης(η χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη ή "κακή" χοληστερόλη όπως είναι ευρέως γνωστή), η οποία είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στη δράση των ελεύθερων ριζών, αποτελεί και την κύρια αιτία της αθηροσκληρωτικής διαδικασίας στα αγγεία με αποτέλεσμα την αγγειακή νόσο.
Η δράση των ελεύθερων ριζών λόγω των καταστροφών που προκαλεί, δημιουργεί κατάσταση χρόνιας φλεγμονής, η οποία είναι τόσο εντονότερη όσο μεγαλύτερες είναι οι βλάβες. Οι διαδικασίες της φλεγμονής είναι στενά συνδεδεμένες με τις οξειδωτικές διαδικασίες. Είναι απόρροια τους και ταυτόχρονα αίτιο που τις πυροδοτεί.
Ευθύνονται ή ενέχονται στην αιτιολογία, με αυτό τον τρόπο για χρόνιες εκφυλιστικές νόσους του οργανισμού, όπως τις καρδιοαγγειακές παθήσεις, τον σακχαρώδη διαβήτη, τον καρκίνο, τις εκφυλιστικές νόσους του εγκεφάλου.
Οι ελεύθερες ρίζες όμως συμμετέχουν όπως αναφέρθηκε σε οξειδοαναγωγικές διαδικασίες απαραίτητες για την ανάπτυξη και τη ζωή. Αποτελούν επίσης ερέθισμα για διαφοροποίηση των κυττάρων μέσω της πρόκλησης της ανάπτυξης τους. Η ζωή αναπτύχθηκε εκτός των άλλων και σαν προσπάθεια αντιμετώπισης των προβλημάτων που δημιουργούσε η ύπαρξη του οξυγόνου. Εξ άλλου τα αναερόβια βακτήρια που προϋπήρξαν των αερόβιων, μείνανε περίπου στην κατάσταση που ήτανε και τότε.(Υπάρχουν αυξημένες ενδείξεις ότι τα καρκινικά κύτταρα χρησιμοποιούν κυρίως ή περισσότερο την αναερόβια οδό γλυκόλυσης για την παραγωγή της ενέργειας που χρειάζονται και ίσως να είναι και ο λόγος που γίνονται αθάνατα, όπως είναι εξ άλλου και οι αναερόβιοι μικροοργανισμοί, που πολλαπλασιάζονται συνεχώς χωρίς να διαφοροποιούνται, ενώ τα προϊόντα της αναερόβιας γλυκόλυσης τους να είναι τοξικά για το περιβάλλον των κυρίως αερόβιων υγιών κυττάρων τα οποία έτσι δεν μπορούν να αμυνθούν). 

Είναι φυσικό ότι ο οργανισμός ανέπτυξε εξελικτικά ένα σύστημα αντιοξειδωτικών ουσιών για να προστατεύεται από την τοξική δράση αυτών των ουσιών. Υπάρχει ένα ισχυρότατο ενδογενές αντιοξειδωτικό σύστημα μέσα στα μιτοχόνδρια και τον ενδοκυττάριο χώρο, αντιοξειδωτικά στην κυκλοφορία του αίματος καθώς και τον μεσοκυττάριο χώρο. Όταν αυξάνεται η παραγωγή ελεύθερων ριζών, τότε αυξάνεται και η παραγωγή αντιοξειδωτικών ουσιών. Όταν δηλαδή αυτή η διαδικασία βρίσκεται μέσα στα πλαίσια των εφεδρειών που μπορεί να διαθέσει αλλά και να παράγει επιπλέον ο οργανισμός, τότε οι βλάβες περιορίζονται στο ελάχιστο δυνατό.
Ο οργανισμός μπορεί να ασκηθεί να παράγει περισσότερα αντιοξειδωτικά. Για παράδειγμα η σωματική άσκηση όταν παραμένει σε όρια ανεκτά από τον οργανισμό, προκαλεί ένα ήπιο στρες που αυξάνει μεν την παραγωγή ελεύθερων ριζών, παράλληλα όμως αυξάνει και την παραγωγή αντιοξειδωτικών ουσιών, η οποία με συνεχή άσκηση μπορεί να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα, αυξάνοντας έτσι την άμυνα του οργανισμού από τη δράση των ελεύθερων ριζών και από άλλες αιτίες για παράδειγμα τροφές, στρεσογόνες καιρικές συνθήκες(κρύο, ζέστη κλπ) ή να ανταπεξέλθει σε ένα ισχυρό στρες όπου θα δεχθεί πρόσκαιρα την επίθεση μεγάλης ποσότητας ελεύθερων ριζών.
Τα κυριότερα αντιοξειδωτικά συστήματα του οργανισμού είναι:
Οι καταλάσες. Αυτές μετατρέπουν το παραγόμενο υπεροξείδιο του υδρογόνου σε νερό και οξυγόνο.
Οι υπεροξειδάσες της γλουταθειόνης. Καταναλώνουν το παραγόμενο υπεροξείδιο του υδρογόνου καθώς και λιπιδικά υδροϋπεροξείδια που είναι ιδιαίτερα τοξικά. Χρησιμοποιούν το σελήνιο, γι αυτό και η έλλειψη του, μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια αυτών των ενζύμων. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση της είναι στο ήπαρ και κυρίως στα μιτοχόνδρια αλλά και στο κυτταρόπλασμα.
Η υπεροξειδική δισμουτάση. Μετατρέπει τα υπεροξείδια σε υπεροξείδιο του υδρογόνου, το οποίο καταναλώνεται στη συνέχεια από τις καταλάσες.
Διάφορες πρωτεΐνες.
Η βιταμίνη Ε η οποία προλαμβάνει την υπεροξείδωση των λιπιδίων, δεσμεύοντας ελεύθερες ρίζες στα μόρια των λιποπρωτεϊνών.
Τα καροτενοειδή που δεσμεύουν το μονήρες οξυγόνο.
Η ουβικινόνη -10, είναι η ανηγμένη μορφή του συνενζύμου Q και δεσμεύει τις λιπιδικές ελεύθερες ρίζες.
Το α-λιποϊκό οξύ, ένα λιποαμίδιο που βρίσκεται στα μιτοχόνδρια και παίζει σημαντικό ρόλο στην οξειδωτική φωσφορυλίωση.
Η βιταμίνη C. Δεσμεύει πολλές ελεύθερες ρίζες στα υδατικά διαλύματα, όπως τις ρίζες υδροξυλίου, το μονήρες οξυγόνο, τα υπεροξείδια και συμμετέχει στη δράση πολλών ενζύμων. Η είσοδος της στο κύτταρο γίνεται από τους υποδοχείς της γλυκόζης και για αυτό η κατάληψη των μεταφορέων της γλυκόζης στην υπεργλυκαιμία, εμποδίζει την είσοδο της βιταμίνης στο κυτταρόπλασμα.
Δράση εκκαθαριστή ελεύθερων ριζών έχει και το ουρικό οξύ. (Το ουρικό οξύ παράγεται από τη δράση ενός ενζύμου, της ξανθινο-οξειδάσης το οποίο ενεργοποιείται σε πολλές καταστάσεις, κυρίως όμως ισχαιμίας και σε αυτή την διαδικασία παράγονται μεγάλες ποσότητες υπεροξειδίων. Η υψηλή περιεκτικότητα του στο μεταβολικό σύνδρομο ίσως να αποτελεί έναν δείκτη διαρκούς ενεργοποίησης αυτού του ενζύμου. Το ουρικό οξύ φαίνεται να δρα σαν εκκαθαριστής. Παρόμοια προφυλακτική δράση παίζουν και οι ουσίες που αναστέλλουν την ενεργοποίηση της ξανθινο-οξειδάσης, όπως είναι η αλοπουρινόλη). Έχουν προταθεί και διάφορες θεωρίες για τον ρόλο του ουρικού οξέος στην εξέλιξη του ανθρώπου, μιας και απαντάται σε αυτές τις ποσότητες μόνο στον άνθρωπο και όχι σε συγγενικά του είδη.
Οι σουλφυδρυλικές ομάδες που υπάρχουν σε διάφορες πρωτεΐνες.
Διάφορα λιπαρά οξέα, η κυστεΐνη και άλλα αμινοξέα, φλαβονοειδή, το σελήνιο, ο ψευδάργυρος και άλλα μέταλλα, πολυφαινόλες, διάφορα πολυπεπτίδια, κλπ.
Ιδιαίτερο ρόλο για την εκκαθάριση από τις ελεύθερες ρίζες και άλλα τοξικά μόρια παίζει το ήπαρ, με τα διάφορα ενζυμικά συστήματα που περιέχει, προσθέτοντας πάνω τους διάφορες ομάδες ώστε να τα καταστήσει ακίνδυνα.
Μεγάλες ποσότητες αντιοξειδωτικών ουσιών περιέχουν τα λαχανικά και τα φρούτα.
Έτσι μια υγιεινή διατροφή που περιέχει πολλά αντιοξειδωτικά, η μη επιβάρυνση του οργανισμού με βαριές τροφές που προκαλούν μεγάλο οξειδωτικό στρες, η αποφυγή ουσιών που αποδεδειγμένα επιβαρύνουν τον οργανισμό με τοξικές ελεύθερες ρίζες, όπως είναι το κάπνισμα, το αλκοόλ(ίσως σε μικρές ποσότητες να υπερισχύει της τοξικής δράσης της αλκοόλης, το όφελος από την ύπαρξη κάποιων αντιοξειδωτικών που περιέχουν διάφορες μορφές του σε άλλοτε άλλη ποσότητα, όπως και η αύξηση που προκαλεί στην HDL χοληστερόλη) κτλ, προστατεύει τον οργανισμό από τις βλάβες του οξειδωτικού στρες, δίνοντας την ευκαιρία να διατηρεί αλλά και να αυξάνει τα αντιοξειδωτικά του συστήματα, αν και η όποια ωφέλεια του έχει αποδειχθεί μόνο για τις μεγάλες ηλικίες.
Παρόμοιο ρόλο παίζει και το ψυχικό στρες όπου λόγω των ορμονών του στρες που παράγονται, έχουμε μέσα από πολλαπλές διαδικασίες, αύξηση των ελεύθερων ριζών, αλλά και εξασθένηση της άμυνας του, άρα και της δυνατότητας να αποκαταστήσει τις βλάβες που δημιουργούνται.
Αποτέλεσμα του οξειδωτικού στρες, όταν υπερβαίνει τις δυνατότητες του οργανισμού να το εξουδετερώσει, είναι όπως έχει επανειλημμένα αναφερθεί, η φλεγμονή.
Η φλεγμονή είναι μια διαδικασία κοινή στους βασικούς της δρόμους σε πάρα πολλούς οργανισμούς και αυτό δείχνει και το πόσο παλιά από εξελικτική άποψη είναι. Σκοπό έχει την αποκατάσταση των βλαβών που δημιουργούνται από τη δράση διαφόρων βλαπτικών παραγόντων, από τραυματισμούς ιστών, δράση ξενιστών που με τοξικά τους μόρια προκαλούν βλάβη, απομάκρυνση ή απομόνωση παραγόντων που ο οργανισμός εξελικτικά έχει μάθει να τους θεωρεί σαν ξένους κλπ. Η φλεγμονή εξυπηρετεί ταυτόχρονα και τη διαδικασία αποκατάστασης των ιστών. Υπάρχουν εξειδικευμένα κύτταρα και ιστοί που συμμετέχουν σε αυτή την διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει μια συγκεκριμένη σειρά αντιδράσεων οι οποίες τις περισσότερες φορές δρουν με την μορφή του καταρράκτη, δηλαδή η μία προκαλεί την διέγερση της άλλης. Ταυτόχρονα λειτουργούν και διαδικασίες ανάδρασης, δηλαδή αναστολής αυτών των αντιδράσεων όταν υπερβούν κάποια όρια, από μόρια που παράγονται στη διάρκεια της φλεγμονής. Όταν αυτές οι διαδικασίες ανάδρασης, αναστολής για κάποιο λόγο δεν λειτουργούν σωστά ή υπερβαίνεται η δυνατότητα του οργανισμού από την επίθεση που δέχεται ή λειτουργεί συνεχώς το ερέθισμα που παράγει την φλεγμονή, τότε η φλεγμονή παίρνει χρόνιο χαρακτήρα.
Η ίδια βέβαια η διαδικασία της φλεγμονής προάγει και πυροδοτεί το οξειδωτικό στρες μιας και έχει ενσωματώσει τις δυνατότητες καταστροφής που έχουν οι ελεύθερες ρίζες, για να εξουδετερώνει εποικιστές, δηλαδή ιούς, μικρόβια ή μεταλλαγμένα κύτταρα που τα θεωρεί ξένα προς αυτόν. Ή για να εξουδετερώσει περίσσεια οξειδωτικών μορίων παράγοντας άλλα αντίστοιχα μόρια.
Αυτή η διαδικασία είναι συνεχώς παρούσα. Απλά όσο βρίσκεται μέσα σε όρια που ο οργανισμός ελέγχει μέσω των αντιρροπιστικών συστημάτων του, περνάει απαρατήρητη. Ή μπορεί να βρίσκεται σε ένα σχετικά υποκλινικό επίπεδο που να προκαλεί μια χρόνια βλάβη που αυτή να μη γίνεται άμεσα αντιληπτή αλλά να φανούν τα αποτελέσματα της αργότερα όταν σταδιακά έχει προκληθεί σημαντική βλάβη σε ζωτικά συστήματα, όπως γίνεται συνήθως. Παίρνει τον χαρακτήρα της χρόνιας φλεγμονής που υποσκάπτει σταδιακά τον οργανισμό.
Παράδειγμα τέτοιας βλάβης είναι η αθηρωματική διαδικασία. Οι βλάβες στο ενδοθήλιο των αρτηριών (την εσωτερική στιβάδα τους) από διάφορες αιτίες, είτε από αυξημένη πίεση επάνω τους, είτε από τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου, έχουν σαν αποτέλεσμα την προσπάθεια του οργανισμού να αποκαταστήσει τις βλάβες που δημιουργήθηκαν. Λόγω της έκκρισης παραγόντων φλεγμονής αυξάνουν οι δίοδοι για να περάσουν μακρομόρια αλλά και τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, από το ενδοθήλιο. Περνάει με αυτό τον τρόπο η LDL χοληστερόλη(η χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη ή "κακή" χοληστερόλη όπως είναι γνωστή), όταν κυκλοφορεί σε περίσσεια στα αγγεία, η οποία είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στην οξείδωση. Απ’ ότι φαίνεται την διαδικασία οξείδωσης της LDL χοληστερόλης, ευνοεί η παρουσία της ινσουλίνης, που δημιουργεί περίσσεια μικρών πυκνών μορίων LDL χοληστερόλης, που αυτά είναι τα πιο ευαίσθητα στην οξείδωση. Η οξειδωμένη χοληστερόλη έχοντας χημειοτακτικές δράσεις, προκαλεί με τη σειρά της την προσέλκυση των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, προωθώντας μια διαδικασία φλεγμονής στο ενδοθήλιο, οδηγώντας τα σταδιακά στην απόφραξη του αυλού των αγγείων. Εμποδίζοντας με αυτό τον τρόπο την αιμάτωση τους άρα και τον ενεργειακό εφοδιασμό τους, με αποτέλεσμα την σταδιακή εκφύλιση και καταστροφή των ιστών ή των οξέων συμβαμάτων όταν αποφραχθεί κάποιο μεγάλο αγγείο και καταστραφεί οξέως ένα μεγάλο τμήμα ιστού, οπότε και τα αποτελέσματα είναι ποιο θορυβώδη και επικίνδυνα.
Με κάποιο τρόπο η χοληστερόλη χρησιμοποιείται σ’ αυτή την περίπτωση σαν το υλικό με το οποίο ο οργανισμός προσπαθεί να αποκαταστήσει τις βλάβες που δημιουργήθηκαν στο ενδοθήλιο. Μια αποκατάσταση όμως που αποδεικνύεται ιδιαίτερα ασταθής.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι οι χρόνιες φλεγμονές στο έντερο, που πολλές από αυτές έχουν υποκλινικό χαρακτήρα και που επιτρέπουν την διέλευση μικροβίων, αντιγόνων κλπ στην κυκλοφορία του αίματος.
Η διαδικασία της φλεγμονής είναι παρούσα όπου υπάρχει οξειδωτικό στρες.
Οι κατεχολαμίνες που εκκρίνονται για να προετοιμάσουν τον οργανισμό να δώσει την αντίδραση μάχης, προάγουν με πολλαπλούς τρόπους το οξειδωτικό στρες. Οι μεταβολίτες τους δρουν σαν ελεύθερες ρίζες οξυγόνου. Η αύξηση του οξειδωτικού στρες οφείλεται και στην κινητοποίηση των αποθεμάτων της γλυκόζης αλλά και την αύξηση της κυκλοφορίας των ελεύθερων λιπαρών οξέων που προκαλούν. Ταυτόχρονα μειώνουν την άμυνα του οργανισμού και την δυνατότητα του να αποκαταστήσει τις βλάβες που δημιουργούνται. Αυτός είναι από ότι φαίνεται ένας επιπλέον λόγος για τις επικίνδυνες δράσεις του στρες στην υγεία και στην αποκατάσταση των βλαβών από την φλεγμονή.
Όπως έχει ειπωθεί ένα ήπιο στρες, η άσκηση, η εγρήγορση, η δραστηριότητα σε συνθήκες που δεν προκαλούν ιδιαίτερο άγχος, η υγιεινή διατροφή, προάγουν την παραγωγή αντιοξειδωτικών ουσιών και εφ’ όσον με αυτή την έννοια μένει μέσα σε πλαίσια ελεγχόμενα από τον οργανισμό, είναι ωφέλιμο.
Έτσι αν θέλουμε να γενικεύσουμε θα πούμε ότι το οξειδωτικό στρες συνοδεύει εκ των πραγμάτων τη ζωή, μιας και αυτή βασίζεται στο οξυγόνο.
Η λειτουργία των αντιοξειδωτικών συστημάτων του οργανισμού, η ενίσχυση τους, μπορεί να περιορίσει στο ελάχιστο δυνατό τις βλάβες που προκαλούνται.
Κάθε γεύμα όσο πλουσιότερο είναι σε λιπαρά(ιδιαίτερα τα κορεσμένα, αυτά που έχουν υποστεί θέρμανση και τα λεγόμενα trans λιπαρά), επεξεργασμένα σάκχαρα και πρωτεΐνες, τόσο αποτελεί και ένα μεγαλύτερο οξειδωτικό στρες για τον οργανισμό. Αυτός μάλλον είναι και ο κυριότερος λόγος που η μείωση της τροφής οδηγεί σε παράταση της ζωής. Πολλές μελέτες σε πειραματόζωα δείξανε εντυπωσιακά ποσοστά παράτασης της ζωής, από 30-70%, με την μείωση της πρόσληψης θερμίδων. Αυτός ο τρόπος είναι και ο μόνος μέχρι τώρα που έχει δείξει αδιαμφισβήτητα ότι αυξάνει το όριο της επιβίωσης. Η πιθανή μειωμένη πρόσληψη απαραίτητων δομικών ή άλλων συστατικών για τον οργανισμό, φαίνεται να υπερκεράζεται από το όφελος του μειωμένου οξειδωτικού στρες.
Όλος ο οργανισμός είναι μια αυτορυθμιζόμενη βιολογική μηχανή, που λειτουργεί μέσα σε κάποια όρια, με πολλές εφεδρείες που μας έχει εφοδιάσει η εξελικτική διαδικασία, μέσα σε μια διαλεκτική αντίφαση, την οποίαν πρέπει να ξέρουμε τους κανόνες της για να μπορέσουμε να την χειρισθούμε πιο σωστά.
                                                                                                          Δ. ΠΕΤΡΙΔΗΣ






Δεν υπάρχουν σχόλια: